ΧΑΛΚΙΔΑ (19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2006)

Γ. Κουλούρης

Ιατρός – Πνευμονολόγος, πρόεδρος «Εργοερευνητικής» Μ.Κ.Ο.

ΥΠΝΟΣ

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Μυθικός γιός της νύκτας και του Έρεβους, δίδυμος αδελφός του θανάτου και των Ονείρων κατά τον Ησίοδο. Ο Ύπνος είχε τρείς γιούς, τους Θεούς των Ονείρων τον Ίκελο, τον Μορφέα και τον Φαντάσιο.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο ύπνος και οι διαταραχές του έχουν απασχολήσει την Μυθολογία, την θρησκειολογία και την ιστορία.
Ο Ιπποκράτης το 40 π.χ. έγραψε «τόσο ο ύπνος όσο και η εγρήγορση χωρίς μέτρο κάνουν κακό».
Ο Όμηρος αναφέρει « ακόμα και στον ύπνο η υπερβολή είναι κακή».
Ο Αριστοτέλης έγραψε « θεωρούσε ότι ο ύπνος είναι κατά κάποιο τρόπο η απενεργοποίηση ή η δέσμευση των αισθήσεων και η αποδέσμευση από αυτόν είναι η εγρήγορση».
Οι ιθαγενείς της Αμερικής πίστευαν ότι η αναπνοή από την μύτη είναι υγιέστερη από την αναπνοή από το στόμα. Άποψη που περιέγραψε ο George Catlin σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1800 με τίτλο «αναπνοή ζωής» και αργότερα με τίτλο «κλείσε το στόμα σου και σώσε την ζωή σου» προειδοποιούσε για τις δυσάρεστες συνέπειες της αναπνοής από το στόμα.

Ο sir William Osler παρατήρησε ότι ένα εντυπωσιακό φαινόμενο σε ιδιαιτέρως παχιά νέα άτομα είναι η ανεξέλεγκτη τάση τους να κοιμούνται, όπως το παχύ αγόρι στο Pickwick αναφερόμενος στον χαρακτήρα του Joe από το βιβλίο του Charles Dickens «η διαθήκη του Pickwick».
Ο Shakespeare περιέγραψε έναν ακόμη χαρακτήρα τον sir John Falstaff, στο έργο ο Ερρίκος ο τέταρτος , ο οποίος πιθανότατα υπέφερε από άπνοια ύπνου. Ο Falstaff ήταν παχύς, ροχάλιζε βαριά και είχε υπέρμετρη υπνηλία κατά την διάρκεια της μέρας.
Οι πρώτοι άνθρωποι φαίνεται να συσχέτιζαν τα όνειρα με τον κόσμο των πνευμάτων αλλά την εποχή του Πλάτωνα τα όνειρα θεωρήθηκε ότι αντανακλούσαν το ασυνείδητο και αυτή η θεωρία ίσχυσε μέχρι την διατύπωση της ψυχαναλυτικής θεωρίας.
Ο Sigmund Freud θεωρούσε ότι τα όνειρα λειτουργούν ως μία βαλβίδα ασφαλείας για την απελευθέρωση της ενστικτώδους ενέργειας.
Ο Krieger θεωρεί ότι ο ύπνος προστατεύει τα νευρικά κύτταρα που δεν χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια της μέρας.

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

Φυσιολογική κατάσταση του ανθρώπου κατά την οποία επέρχεται τελεία κατάργηση της προαιρετικής επίδρασης του εγκεφάλου και αναστολή των ψυχικών και σωματικών λειτουργιών όπως ελάττωση της συχνότητας της καρδιάς και της αναπνοής, αναστολή των καύσεων υδατανθράκων και λιπών και συνεπώς πτώση της θερμοκρασίας του σώματος.
Λόγω αυτών των επιδράσεων κατά την διάρκεια του ύπνου συντελείται η αποθήκευση λιπών. Συνεπώς συνίσταται στους παχύσαρκους να περιορίζουν τον αριθμό των ωρών του ύπνου τους και στους πλημμελώς διατρεφόμενους να αυξάνουν αυτές.
Η διάρκεια του ύπνου ποικίλει ανάλογα με την δραστηριότητα, τον τρόπο ζωής, το επάγγελμα και κυρίως από την ποσότητα της συντελούμενης εργασίας.
Επί υπερβολικής στέρησης του ύπνου παρατηρείται υπνηλία, αδιαθεσία, ωχρώτης, νευρική υπερευαισθησία.
Αλλά και επί υπερβολικού ύπνου παρατηρείται νωθρότης, διαταραχές της πέψης, επιβράδυνση της ανταλλαγής της ύλης.
Ο ύπνος της ημέρας δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον ύπνο της νύκτας γι’ αυτό και άτομα που εργάζονται την νύκτα παρουσιάζουν πολλές νοσηρές επιδράσεις. Επίσης βλάπτει και ο ακανόνιστος και διαταραγμένος ύπνος διότι μεταβάλλεται η διάρκεια και η βαθύτητα του ύπνου.
Ο ύπνος πρέπει να λαμβάνει χώραν σε κάποια συγκεκριμένη ώρα και οι καλύτερες ώρες είναι οι νυκτερινές και μάλιστα από 10 το βράδυ μέχρι τις 5 το πρωϊ.
Ο πρό του μεσονυκτίου ύπνος είναι ο βαθύτερος και γι’ αυτό και πιο ωφέλιμος από υγιεινής απόψεως. Σε γηραιότερα και καταβεβλημένα άτομα και ο μεσημεριανός ύπνος είναι ωφέλιμος και επιτακτικός μετά το γεύμα.
Η τάση όμως για ύπνο μετά τα γεύματα σηματοδοτεί και την ύπαρξη παθολογικών προβλημάτων όπως αναιμία, γαστρεντερικά και νευροτονικά προβλήματα
Οι διαμένοντες σε θερμά κλίματα και από μικρή ηλικία εθισθέντες πρέπει να αναπαύονται επί ½ έως 1 ώρα μετά το γεύμα. Ύπνος περισσότερος από 1 ώρα επιφέρει προβλήματα χαυνώσεως.

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΥΠΝΟΣ

ΣΤΑΔΙΑ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
ΣΤΑΔΙΟ 1
5 – 10% (1 -10΄ )
ΣΤΑΔΙΟ 2
50 – 60 %
ΣΤΑΔΙΟ 3 & 4
10 – 20 %
ΣΤΑΔΙΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟΥ ΥΠΝΟΥ
10 – 25%

Κάθε κύκλος ύπνου με τα πιο πάνω χαρακτηριστικά έχει διάρκεια 80 – 90΄ και επαναλαμβάνεται 4 – 6 φορές κατά την διάρκεια της νύκτας.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ

Είναι διαταραχές της ποιότητας και ποσότητας του ύπνου και αναφέρονται στην δυσκολία έναρξης ή διατήρησης του ύπνου ή και των δύο.

  1. Αϋπνία.
  2. Υπνοβασία.
  3. Νυκτερινοί τρόμοι.
  4. Εφιάλτες.
  5. Ναρκοληψία.
  6. Υπερυπνίες.
  7. Σύνδρομο κεντρικών Απνοιών.
  8. Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας Ύπνου.

.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΠΝΟΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ

Είναι νόσος που χαρακτηρίζεται από πλήρη διακοπή ( άπνοια ), ή μείωση της αναπνοής (υπόπνοια ) τουλάχιστον για 10 δευτερόλεπτα και που επαναλαμβάνεται πολλές φορές κατά την διάρκεια του ύπνου.

Φυσιολογικά οι αεραγωγοί, κατά την διάρκεια του ύπνου παραμένουν ανοικτοί με την δράση των μυών που ελέγχουν την γλώσσα ( εικ.1).

όταν οι μύες αυτοί χαλαρώσουν (εικ. 2 ) το άνοιγμα του αεραγωγού στενεύει πράγμα που δυσκολεύει την αναπνοή και προκαλεί ροχαλητό.

Εάν οι μύς αυτοί χαλαρώσουν πολύ ο αεραγωγός θα κλείσει τελείως και η αναπνοή διακόπτεται (εικ.3).

Το σύνδρομο αρχίζει με ένα θορυβώδες ροχαλητό στην διάρκεια του ύπνου. Η απότομη διακοπή του ροχαλητού ισοδυναμεί με την έναρξη της άπνοιας. Στην συνέχεια ακολουθεί ένας βαθμός αφύπνισης του ασθενούς , αποκαθιστά την αναπνοή και ξαναρχίζει το ροχαλητό. Η αφύπνιση δεν γίνεται πάντα αντιληπτή από τον ασθενή αφού πολλές φορές δεν πρόκειται για πλήρη αφύπνιση αλλά για μεταφορά από κάποιο βαθύτερο επίπεδο ύπνου σε ένα ελαφρύτερο. Άλλοτε πάλι ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί ένα αίσθημα ασφυξίας που τον αφυπνίζει τελείως για να μπορέσει να ανασάνει. Επίσης πολλές φορές δεν γίνεται πλήρης παύση του ροχαλητού αλλά απλή ελάττωση ( υπόπνοια ) με τις ίδιες όμως συνέπειες όπως της άπνοιας, δηλ. μειωμένη πρόσληψη οξυγόνου από τον οργανισμό.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Το σοβαρότερο αποτέλεσμα της διακοπής της αναπνοής είναι η προσωρινή διακοπή αερισμού του πνεύμονα. Το τελευταίο έχει ως συνέπεια να ελαττώνεται το οξυγόνο που προσλαμβάνει ο οργανισμός. Είναι μία μορφή προσωρινής ασφυξίας με σοβαρές συνέπειες από την έλλειψη οξυγόνου , και ιδιαίτερα όσον αφορά ζωτικά όργανα όπως είναι ο εγκέφαλος και η καρδιά κ.λ.π.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η νόσος εξελίσσεται στην διάρκεια πολλών ετών και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

1. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ:

  • έντονο και θορυβώδες ροχαλητό.
  • ανήσυχο ύπνο.
  • διακοπές του ροχαλητού που τις αντιλαμβάνεται ο σύντροφος ως διακοπές της αναπνοής (όχι πάντα).
  • νυκτερινοί ιδρώτες.
  • αναγωγές γαστρικού υγρού.
  • παραμιλητό (όχι απαραίτητα).
  • τινάγματα των άκρων.

2. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΡΑΣ:

  • ξηροστομία το πρωί μόλις ξυπνήσει.
  • πρωινή κόπωση μόλις ξυπνήσει.
  • πρωινοί πονοκέφαλοι.
  • ημερήσια υπνηλία.
  • διαταραχές προσωπικότητος και συμπεριφοράς.
  • νευρικότητα.
  • καταθλιπτικές εκδηλώσεις.
  • μείωση σεξουαλικού ενδιαφέροντος.
  • μείωση ακοής.
  • μείωση απόδοσης στην εργασία.
  • μείωση της μνήμης και προσοχής.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

  • Υπέρταση
  • Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
  • Καρδιακή ανεπάρκεια.
  • Αρρυθμίες.
  • Αναπνευστική ανεπάρκεια.
  • Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
  • Αιφνίδιος νυκτερινός θάνατος.
  • Τέλος το 17 % των τροχαίων ατυχημάτων οφείλεται στην νόσο

Επίσης παρατηρούνται και άλλες σοβαρές επιπτώσεις σε άλλα όργανα του οργανισμού όπως νευρικά και νευρομυϊκά νοσήματα, ορμονικά προβλήματα, ψυχιατρικά προβλήματα.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Ο έγκαιρος εντοπισμός του προβλήματος με βάση τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν ή τουλάχιστον μερικών από αυτά είναι σημαντικός διότι μπορεί να αποτρέψει σοβαρές και ανεπανόρθωτες συνέπειες για την υγεία.

Η διαγνωστική προσέγγιση γίνεται από πνευμονολόγο με βάση τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση. Η οριστική διάγνωση τίθεται σε ειδικά εργαστήρια μελέτης ύπνου με την καταγραφή όλων των παραμέτρων κατά την διάρκεια του ύπνου όπως καρδιογραφήματος, μυογραφήματος, εγκεφαλογραφήματος, αναπνευστικών κινήσεων, μέτρησης οξυγόνου κ.λ.π. Η εξέταση είναι απλή και ανώδυνη.

Η παρακάτω παρουσίαση είναι σε μορφή Adobe Acrobat (pdf). Για να εμφανιστεί πρέπει να έχετε εγκαταστήσει τον Acrobat Reader στον υπολογιστή σας. (Λήψη του Acrobat Reader)

G.Koulouris

Κώστας Σφλώμος

Καθηγητής Tμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. Αθηνών

Η εμφάνιση και η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι ζήτημα πολυπαραγοντικό. Μεταξύ των παραγόντων οι οποίοι υπεισέρχονται στο παραπάνω ζήτημα, η διατροφή κατέχει πρωτεύουσα θέση. Οι σύγχρονες επιστημονικές απόψεις τεκμηριώνουν, συστηματικά, την αιτιατή σχέση διατροφής και καρκίνου σε ποσοστά τα οποία κυμαίνονται από 30 έως 40%, αναλόγως με τη μορφή-τύπο της ασθένειας και τη συνύπαρξη ορισμένων άλλων παραγόντων διαβίωσης οι οποίοι δρουν συνεργιστικά (οινόπνευμα, κάπνισμα, ραδιενεργά κατάλοιπα κλπ.).

Δεδομένης της πολυπλοκότητας, σε πολλές δε περιπτώσεις της άγνοιας, των μηχανισμών εμφάνισης και εξέλιξης των διαφόρων καρκίνων, καθώς και της στήριξης των παραπάνω απόψεων σε επιδημιολογικές –κυρίως- μελέτες, η ανάλυση του ζητήματος και της σχέσης “τρόφιμο-καρκινογένεση”, είναι ιδιαίτερα επίπονη και για ορισμένα θέματα, παραμένει στο επίπεδο της θεωρητικής προσέγγισης. Η προσέγγιση αυτή καθίσταται ακόμη δυσκολότερη όταν κανείς επιχειρεί να καλύψει το θέμα από βιολογική, χημική, διατροφική, τεχνολογική άποψη, χωρίς να αγνοεί τη συμμετοχική δράση της ιατρικής και φαρμακευτικής επιστήμης. Παράδειγμα: η προστατευτική – αντικαρκινική δράση ορισμένων ουσιών, που εντοπίζονται σε εκχυλίσματα ορισμένων φαρμακευτικών / αρωματικών φυτών (φλαβονοειδή).

Από την άλλη μεριά, η σχέση “διατροφή-καρκίνος”, περιλαμβάνει και πολλούς παράγοντες οι οποίοι αναστέλλουν την εμφάνιση και εξέλιξη των νόσων (καρκίνων). Η ανάλυση της προληπτικής ή “αντικαρκινικής” δίαιτας πρέπει, επίσης, να γίνεται συστηματικά και προσεκτικά. Υπάρχουν, όντως, πολλά συστατικά τροφίμων τα οποία μπορούν να διαμορφώσουν ένα “αντικαρκινικό” διαιτολόγιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην κατηγορία αυτή των συστατικών, αποτελούν τα αντιοξειδωτικά, τα οποία δεσμεύουν τις καρκινογόνες ελεύθερες ρίζες, η κυτταρίνη, οι πηκτίνες, ορισμένες βιταμίνες κλπ.

Παρά, λοιπόν, τον πολυπαραγοντισμό και την πολυπλοκότητα της σχέσης “διατροφή-καρκίνος”, επιχειρείται συχνά και μόνο για λόγους “επικοινωνιακούς” (κυρίως από άτομα τα οποία δεν έχουν, καν, στοιχειώδεις γνώσεις στα παραπάνω επιστημονικά πεδία) η προσέγγιση, ανάλυση και διατύπωση θέσεων επί ορισμένων θεμάτων τα οποία-αν μη τι άλλο- απέχουν πολύ από το σοφό ρητό “μηδέν άγαν” το οποία πρέπει να τηρείται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, για τα τρόφιμα και τη διατροφή μας. Συνέπειες αυτών των “ερασιτεχνικών” ή “επικοινωνιακών” προσεγγίσεων του θέματος είναι η σύγχυση και οι αδικαιολόγητες φοβίες, που δημιουργούνται στους καταναλωτές, περιπλέκουν ακόμα περισσότερο το ζήτημα και οδηγούν, πολλές φορές, σε αντίθετα αποτελέσματα, άρνηση και αδιαφορία.

Στην παρούσα εισήγηση, η ανάλυση ορισμένων παραγόντων επιχειρείται με γνώμονα τη σαφέστερη παροχή ενημέρωσης για τους κυριότερους ή πλέον “γνώριμους” παράγοντες οι οποίοι υπεισέρχονται στη σχέση: διατροφή-καρκίνος.

 

Ενδεικτικά λοιπόν προσεγγίζονται, εισαγωγικά, τα θέματα:

  • Ελλιπής διατροφή και υπερσιτισμός, ως αιτίες καρκίνων – Ανακατατάξεις στη “διατροφική πυραμίδα”
  • Φυσικά καρκινογόνα φυτών (νιτρικά – νιτρώδη άλατα, συκασίνη, σαφρόλη, υδραζίνη) κ.α.
  • Καρκινογόνες ουσίες προερχόμενες από μύκητες και βακτηρίδια (μυκοτοξίνες – αφλατοξίνες – ωχρατoξίνη Α, βακτηριδιακή αναγωγή νιτρικών σε νιτρώδη)
  • Σχηματισμός καρκινογόνων ενώσεων κατά τις επεξεργασίες των τροφίμων και τη συντήρηση:

    1. θερμικές (προϊόντα πυρόλυσης-πολυπυρηνικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες – βενζοπυρένιο – παράγωγα ιμιδαζοκινολίνης – προϊόντα Maillard – trans λιπαρά οξέα ή TFA)
    2. ζυμώσεις και άλλες τεχνολογικές παρεμβάσεις (μεθανόλη – ξυλόπνευμα, πρόσθετα-Ex, τα ζητήματα: των νιτρωδών στα αλλαντικά, του καραμελλοχρώματος, του Sudan, του σαφρόν κ.α. χρωστικών (Ε100-199) για τις βαφές, της σακχαρίνης και του βενζοϊκού στα αναψυκτικά/προϊόντα “light”, ραδιολυτικά προϊόντα/ακτινοβολημένα τρόφιμα).
  • Υπολείμματα αγροτικών παρεμβάσεων “από το χωράφι στο ράφι” (γεωργικά φάρμακα, το ζήτημα του DDT και γενικότερα του χλωρίου, των οργανοφωσφορικών φυτοφαρμάκων, του βρωμιούχου μεθυλίου ως εντομοκτόνου και του ακετυλενίου για την τεχνητή ωρίμανση σε μπανάνες-εσπεριδοειδή, ορμόνες).
  • “Αντικαρκινικά” συστατικά και δίαιτα (αντιοξειδωτικά και τσάι, λυκοπένιο και τομάτες, καροτένια – βιταμίνες Α και C σε φρούτα και λαχανικά, άπεπτες ίνες και κυτταρίνη σε προϊόντα ολικής αλέσεως, μικροοργανισμοί-ένζυμα και προβιοτικά, πολυφαινόλες- ρεσβερατρόλη και κόκκινο κρασί).

Εξετάζοντας λοιπόν, τους παραπάνω παράγοντες και συστατικά τροφίμων, με την προϋπόθεση της σωστής και τεκμηριωμένης ενημέρωσης, μπορούμε να προχωρήσουμε στη σύνθεση ενός πλέον υγιεινού διαιτολογίου. Το διαιτολόγιο αυτό θα πρέπει -κατά το δυνατό- να ακολουθεί τους εξής κανόνες/οδηγίες :

  • Ποικιλία τροφών. Διασπορά επικινδυνότητας.
  • Τρόφιμα πιο κοντά στη φυσική τους κατάσταση.
  • Τρόφιμα σωστά και ήπια επεξεργασμένα και συντηρημένα.
  • Τήρηση της μεσογειακής δίαιτας-νέας διατροφικής πυραμίδας και Άσκηση.
  • Πολλά φρούτα και λαχανικά.
  • Πολύ νερό.
  • Λίγο κρασάκι (ιδιαίτερα κόκκινο).
  • Τήρηση των σοφών ρήσεων:
    “μέτρον άριστον”“δεν τρώμε τον αγλέο(υ)ρα” & don’t panic

Η παρακάτω παρουσίαση είναι σε μορφή Adobe Acrobat (pdf). Για να εμφανιστεί πρέπει να έχετε εγκαταστήσει τον Acrobat Reader στον υπολογιστή σας. (Λήψη του Acrobat Reader)

K.Sflomos

Κωνσταντίνος Σταθόπουλος

Φαρμακοποιός – Ερευνητής

Τα συστήματα γραφής διακρίνονται:
Α) Στα Συλλαβικά Συστήματα γραφής
Β) Στα ηχητικά – φθογγικά συστήματα γραφής, δηλαδή στα Αλφάβητα.

Η Συλλαβική γραφή (Συλλαβικό σύστημα γραφής) δεν αντιπροσωπεύει ήχους αλλά χαρακτηρίζεται από σύμβολα.
Κάθε γράμμα σύμβολο εκφράζει και συλλαβή.

Δηλ. # -> ρα, r -> Σα, “# r”

Αυτό το σύμβολο λέξη δεν έχει ήχο, ξέρουμε όμως ότι σημαίνει ‘ράσα’ δηλ. Τα συλλαβικά συστήματα γραφής δεν είναι αλφάβητα.

Συστήματα γραφής είναι:

  1. Φοινική γραφή
  2. Εβραϊκή γραφή
  3. Κυπριακή γραφή
  4. Γραμμική γραφή Α
  5. Γραμμική γραφή Β
  6. Συριακή γραφή
  7. Παλαιστινιακή γραφή

Η φοινική γραμμή αποτελείται από 22 χαρακτήρες που αντιπροσωπεύουν συλλαβές συμφώνων.

Η Αιγυπτιακή γραφή είναι μία από τις αρχαιότερες γραφές μαζί με την βαβυλωνιακή γραφή που ανήκουν στις ιερογλυφικές γραφές.
Αποκρυπτογραφήθηκε όταν ανακαλύφθηκε η στήλη της Ροζέτας που ήταν γραμμένη σε τρεις γραφές:
Α) Αιγυπτιακή Ιερογλυφική γραφή
Β) Δημοτική Αιγυπτιακή
Γ) Ελληνική
αναφέρονται στην εποχή των Πτολεμαίων 196 π.Χ

Εποχή του χαλκού – Κρητική γραφή

Περί το 2000 πΧ άνθησε ο Μινωϊκός Πολιτισμός εκείνη την εποχή οι Κρήτες χρησιμοποιούσαν την Κρητική Ιερογλυφική Γραφή.

Δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε στα 1850  στα ερείπια των ανακτόρων της Φαιστού. Είναι ένας πήλινος δίσκος διπλής όψεος με την ιερογλυφική γραφή των Κρητών, δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ακόμη ανήκει στις συλλαβικές γραφές.

Κατά το 1500 π.Χ έχουμε την γραμμική Α που προήλθε από την Ιερογλυφική γραφή της Κρήτης.
Στα μέσα του 15ου αιώνα οι Μινωίτες κατελήφθησαν από τους Μυκηναίους, έφεραν μαζί τους και τη δική τους γραφή, οπότε προέκυψε η Γραμμική Β. που έχει αποκρυπτογραφηθεί από τον Michael Ventris το 1952 βρετανό που στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ως αξιωματικός εργαζόταν στην αποκρυπτογραφική υπηρεσία.
Η Γραμμική Β. εξαφανίζεται γύρω στα 1200 π.Χ  όταν ο Μυκηναϊκός- Κρητικός πολιτισμός καταστρέφεται εξ’αιτίας μιας τεράστιας φυσικής καταστροφής (ηφαίστειο Σαντορίνης) που έπληξε το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, συμπίπτει με το τέλος της εποχής του χαλκού. Έτσι ο Μινωϊκός πολιτισμός της εποχής του χαλκού άφησε 3 διαφορετικά συστήματα γραφής:
Α) Το κρητικό ιερογλυφικό
Β) Το δίσκο της Φαιστού
Γ) Τη γραμμική Α

Κύπρος

Μετά την κατάρρευση του μυκηναϊκού πολιτισμού πολλοί Έλληνες έφτασαν στην Κύπρο οπότε προέκυψε μια μικτή Κυπρο-μινωϊκή γραφή.
Οι μυκηναίοι άποικοι της Κύπρου υιοθέτησαν αυτή τη γραφή και έτσι δημιουργήθηκε το δεύτερο ελληνικό σύστημα γραφής το οποίο αποτελείται μόνο από σύμβολα τύπου (σύμφωνο + φωνήεν). Σε ένα σύμβολο δηλαδή το φωνήεν ταυτίζεται με το φωνήεν που προηγείται την ακολουθία των συμφώνων. Είναι και αυτά ένα σύστημα γραφής δεν είναι αλφάβητο καθώς δεν περιέχει φωνήεντα, είναι ένα συλλαβικό σύστημα γραφής.

Το πρώτο φωνητικό αλφάβητο

Εδώ λοιπόν στην Κύπρο άγνωστο πότε ακριβώς, πως και από ποιον ή ποιους, συντελείται μια κοσμογνωσία – επανάσταση όσον αφορά  τα Συστήματα γραφής. Μέσα στο υπάρχον Κυπριακό Συλλαβάριο εισάγονται τα φωνήεντα – και λύνουν το πρόβλημα της ακριβούς περιγραφής των αντικειμένων – των διανοητικών και αφηρημένων λέξεων αλλά και το σπουδαιότερο μπαίνει ο ήχος, γίνεται ένα ηχητικό αλφάβητο ούτως ώστε όπως διάβαζε ένας αρχαίος μια λέξη ή ένα κείμενο και σήμερα αποδίδεται φωνητικά το ίδιο.

Η λέξη μητέρα ηχούσε και ηχεί το ίδιο και πρώτα και σήμερα.
Οι λέξεις αποκτούν ήχο….
Η διαφορά μεταξύ του Αλφαβήτου και των συστημάτων γραφής φαίνεται πχ με τη λέξη Τρία   Τρία=3.

Το πιθάρι ακούγεται σήμερα το ίδιο όπως στην αρχαία εποχή.
Όλα τα συστήματα γραφής προ του ελληνικού αλφαβήτου παριστούν-συμβολίζουν συλλαβές ή έννοιες λέξεων.
Το ελληνικό αλφάβητο παριστά φθόγγους ενώ τα πρώτα είναι συλλαβικά συστήματα γραφής.

Η ιστορία της γραφής χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Από τη ζωγραφική στα ιερογλυφικά  μετά στις γραμμικές γραφές, μετά στα συλλαβογράμματα και τέλος στα αλφάβητα. Είναι προϊόν λοιπόν λογικής εξέλιξης που προέκυψε από την ανάγκη των ανθρώπων να επικοινωνήσουν και να εκφραστούν.
Ούτε Θεός λοιπόν, ούτε κάποιος άνθρωπος έφτιαξε το αλφάβητο το οποίο είναι τέκνο της ανάγκης και συλλογικής δουλειάς ανθρώπων και λαών και λογικής εξέλιξης όπως εξελίχθη το άροτρο του Ησιόδου στο σύγχρονο τρακτέρ.

Αναφέρονται μερικές εικασίες:

  1. Ο Στησιχόρος λέει ότι το αλφάβητο εφεύρε ο Παλαμίδης
  2. Ο Αισχύλος ότι είναι έργο του Προμηθέα
  3. Ο Ηρόδοτος λέει ότι οι Φοίνικες δίδαξαν το Αλφάβητο στους Έλληνες.
  4. Ο Πλάτωνας ότι είναι έργο θεόπνευστου σοφού ανθρώπου από την Αίγυπτο και έκανε και άλλες εικασίες για το ποιος τέλος πάντων έχει δίκιο.

Βγαίνει λοιπόν το συμπέρασμα ότι ούτε Θεός ούτε κάποιος άνθρωπος επινόησε το Αλφάβητο αλλά είναι τέκνο της ανάγκης συλλογικής δουλειάς και λογικής εξέλιξης.

Τα ελληνικά αλφάβητα είναι τουλάχιστον οκτώ (καθ. Πελεκίδης).
Εγώ σας παρουσιάζω 4: το ευοϊκό, το ιωνικό, το Αθηναϊκό, το Κορινθιακό.Το ευοϊκό επεκτάθη στην Πελοπόννησο εκτός Κορίνθου, Βοιωτία, Μαγνησία αλλά και στους Ετρούσκους που ζούσαν στην Κεντρική Ιταλία – σημερινή Νεάπολη.

Από τους Ετρούσκους το πήραν οι Λατίνοι (Ρωμαίοι) και από αυτούς επεκτάθη σε όλη τη Δυτική Ευρώπη: Γαλάτες – Αγγλοσάξονες – Γερμανούς.

Στους Σλάβους (Ρώσοι, Πολωνοί, Σέρβοι κλπ) οι Θεσσαλονικείς Κύριλος και Μεθόδιος τον 8ο-9ο αιώνα μ.Χ που μετέφρασαν και τη βίβλο από τα ελληνικά στα ρωσικά.

Επίσης οι Αρμένιοι – Γεωργιανοί – Βούλγαροι υιοθέτησαν το ελληνικό αλφάβητο και την ελληνική κουλτούρα.

Μαρτυρίες για σκέψη

  1. Από συνέντευξη του εφόρου αρχαιοτήτων κ. Α Σαμψών στη Μήλο βρέθηκαν γραμμένα επάνω σε αγγεία τα ελληνικά γράμματα ΜΝΚΧΞΠΟΕ που χρονολογούνται από την 3η χιλιετηρίδα π.Χ.
  2. Το μεγαλύτερο ετρουσκικό κείμενο βρέθηκε στην Αίγυπτο του 19ου αιώνα από ένα κροάτη περιηγητή σε μια μούμια που ήταν τυλιγμένη σε λινούς επιδέσμους βρέθηκε μία επιγραφή 1200 λέξεων που παρουσιάζει ένα ιερό ετρουσκικό ημερολόγιο—χρονολογήθηκε το 1900 π.Χ! Βγάλτε συμπέρασμα!

Γεώργιος Ραφτόπουλος

Φαρμακοποιός

Το Ψωμί

Ευλογημένο σώμα του Χριστού
στο αίμα κοινωνίας βουτηγμένο
ιδρώτας, πόνος, μόχθος του φτωχού
γεμίζεις το τραπέζι το στρωμένο.

Αλείφανε τις φέτες τα παιδιά
με φεγγαρόφωτο, φτωχά τα βράδια
όνειρα κάναν τότε μακρυνά
στον ουρανό ζητούσανε σημάδια.

Μιλιούνια έστειλες στην ξενιτειά
κι ο ήλιος κρύφτηκεν απ΄ τη ζωή τους
κι άλλοι σε πικροθάλασσας σκαριά
την τελευταία άφησαν πνοή τους.

Στεγνές γεμάτες θάνατο της γης
οι φλέβες, και το στάρι πεθαμένο
αγέννητο ψωμί της Αφρικής
χώμα, χαμόγελο χαρακωμένο.

Κρανία με τα μάτια ζωντανά
μονάχα, σε κορμιά σκελετωμένα
γεμάτα ουρλιαχτά σιωπηλά
κι απόγνωση, στον άνεμο σταλμένα.

Θα ΄ρθει μια μέρα που η ξαστεριά
το ηλιόψωμο του κόσμου θα ζυμώσει
με φως, με πανηγύρι και χαρά
τον άνθρωπο σημαία θα υψώσει.

Ραφτόπουλος Γεώργιος
Φαρμακοποιός – Ποιητής

Άγγελος Κανιούρας

Φαρμακοποιός

Το ταξίδι της λευτεριάς.

Ταξιδεύοντας ανάμεσα Αλικαρνασσού Καλύμνου και Λέρου βλέποντας τα παράλια της Μ. Ασίας θυμήθηκα, πως στην ιστορία της ψυχής μου τίποτα δεν έχασα. Εγώ γεννήθηκα στο ελεύθερο της θάλασσας.

Το ταξίδι της λευτεριάς σκέφτομαι’
και τους ανέμους
που μου λαχε η μοίρα να δαμάσω.
Τι κι αν χτυπούν από όλες τις μεριές
σι Λαιστρυγόνες
εγώ στο αθάρετο χτυπώ με το κουπί
τα κύματα ρωτώ για τις Γοργόνες
Και σε λιμάνια απάγκια,
θα γεύομαι της Κίρκης μου
της ξελογιάστρας, χάδια.
Και ας μην γευτώ ποτέ
του Θιάκι μου τα θεϊκά παλάτια.
Τι στη ζωή μας νοιάζει
το μεστό, το ατέλειωτο, το θαρρετό
και όχι το τέλος μας σαν πραμάτεια
κοντά στα τζάκια
που πόνο και πίκρα των καιρών ταΐζει.
Ελεύθερος γρικώσε μου ζωή
και ας πει χιλιάδες λόγια η Σκύλα
και η Χάρυβδη
ας ξερνοβολά το γύρισμα του κόσμου.
Εγώ από ξόρκια δεν γρικώ,
τους φόβους δεν λογαριάζω.
Γιαυτό γεννήθηκαν οι θάλασσες
τους δρόμους να χαράζω
να χτυπώ στον βράχο πηγαιμούς,
Κύκλωπες να τρομάζω
και να φτιάχνω μύθους διαλεχτούς
που σι θεοί στον ήλιο τον Απόλλωνα
τον προστάζουν.
και άμα του Αίολου το ασκί θ’ αδειάσει,
κάτι θα μείνει να φυσά
σαν η ψυχή το θέλει.
Το αλαργινό θεριεύει
σαν φωτιά τα σωθικά τα καίει.
Δεν ημερεύει ο καημός
εάν ο νους του ανθρώπου δεν το θέλει.

Κανιούρας Αγγέλος
Φαρμακοποιός – Ποιητής

Φωτογραφικό υλικό

Σημειώσεις:

  • Σύντομα θα προστεθεί στην ενότητα και η ομιλία του κ. Χατζηγιάννη για το Γ. Σκαρίμπα.
  • Η ομιλία του κ. Σφλώμου ανεβλήθη και έγινε στην εκδήλωση στο Βραχάτι Κορινθίας.