Σαμπίνε-Έλκε Κρύγκερ-Κρασαγάκη
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δερματολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Η παρακάτω παρουσίαση είναι σε μορφή Adobe Acrobat (pdf). Για να εμφανιστεί πρέπει να έχετε εγκαταστήσει τον Acrobat Reader στον υπολογιστή σας. (Λήψη του Acrobat Reader)
S.-E.Krueger-KrasagakiΕλευθερία Άνθη
Ψυχολόγος, μέλος του Σωματείου Υποστήριξης Ασθενών με Ψωρίαση “Καλυψώ”
Η παρακάτω παρουσίαση είναι σε μορφή Adobe Acrobat (pdf). Για να εμφανιστεί πρέπει να έχετε εγκαταστήσει τον Acrobat Reader στον υπολογιστή σας. (Λήψη του Acrobat Reader)
E.AnthiΣπύρος Αλιμπέρτης
Φυσιοδίφης
Θεόδωρος Μεσσήνης
Φαρμακοποιός
Θα ήθελα να ήμουν βασιλιάς αλλά πολύ όμορφος και βασιλιάς. Τόσο όμορφος που οι υπήκοοι μου όταν εμφανιζόμουν θα χαμήλωναν το βλέμμα από θαυμασμό. Ψηλός με υπέροχα μάτια, τέλειο αρχαιοελληνικό κορμί κι ένα δέρμα κατάλευκο σαν πεντελικό μάρμαρο. Να με κοιτάζω μέσα στους καθρέφτες του ανακτόρου μου και να δακρύζω από συγκίνηση και λατρεία για μένα. Είναι προφανές ότι δεν ζητώ πολλά… Άλλωστε δεν ζητάτε πολλά όταν κι εσείς κάνετε το ίδιο. Έστω σαν μια μικρή κρυφή σκέψη που έρχεται και φεύγει σαν όνειρο…
Ύστερα νοιώθω το είδωλο μου να μικραίνει μπροστά στους εκατομμύρια άλλους όμορφους, στους χιλιάδες βασιλιάδες, που πέρασαν και περναν… Κοιτάζω την γη σαν ένα κόκκο άμμου στο απέραντο σύμπαν… κι όλο μικραίνω ώσπου χάνομαι σαν ένα ανύπαρκτο τίποτα… και τότε τι μας απομένει; Η μοναδικότητα της ψυχής και του μυαλού. Αυτά που μας κάνουν να μεγαλώνουμε ξανά ως τον ουρανό τόσο όσο να νοιώθουμε ο καθένας μας ένα ολόκληρο σύμπαν που χωρεί όλους τους ανθρώπους.
Άνθρωπος ετυμολογικά ανδρ ωπος αυτός που έχει την όψη ανδρός. Παρακαλώ να μην εκθληφθεί ως η πρώτη διάκριση ανάμεσα σε άνδρα και γυναίκα. Στην αρχαϊκή ανήρ ήταν ταυτόσημο του ανθρώπου όπως και εις την ιταλική uommo εις την αγγλική mαn και ο νοών νοητω… Άνθρωπος παρετυμολογικά… άνω θρωσκω οπωπα δηλαδή προς τα πάνω κινούμαι βλέπω έχω στόχους. Αυτή είναι μια λανθασμένη ερμηνεία κατά τους γλωσσολόγους που σήμερα δυστυχώς, δεν ανταποκρίνεται και στην πραγματικότητα. Εγώ πάντως προτιμώ την δεύτερη εκδοχή έστω και αν θεωρείται ξεπερασμένη…
Από το πρώτο δευτερόλεπτο της γέννησης αρχίζει η περιπέτεια μου η περιπέτεια μας. Ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο με προορισμό το αναπόφευκτο τέλος. Ο μέγας Καζαντζάκης στην ασκητική του, το διάστημα από το σκοτάδι της άγνωστης προέλευσης ως το σκοτάδι του αγνώστου τέλους, το ονομάζει φως-ζωή. Δεν μένει παρά να βρούμε αυτό το φως να το στρέψουμε μέσα μας κι ύστερα να το επιστρέψουμε δυνατότερο σε όλους όσους είναι διπλά μας ανεξαιρέτως. Η τελευταία λέξη με κεφαλαία.
Άκουσα με προσοχή ότι ανέφεραν οι προηγούμενοι ομιλητές. Κατέληξα αβίαστα στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα στις μεταξύ μας σχέσεις είμαι πάντα εγώ. Εγώ πρέπει να αναλάβω τις ευθύνες μου εγώ πρέπει να κάνω πράξη τις σκέψεις και τους συναισθηματισμούς μου. Χρειάζομαι όμως βοήθεια για να καταλάβω τα λάθη μου. Θέλω να με πάρει κάποιος από το χέρι και να με οδηγήσει.
Αυτή είναι η αλήθεια της ανθρώπινης γνώσης από την μηδενική ηλικία μέχρι τα βαθειά γεράματα. Γιατί αλλιώς όλα είναι αυτονόητα κι έτσι με μαθαίνουν έως σήμερα ότι δεν χρειάζεται να αποδείξω γιατί ζω είμαι ένας από τους εκλεκτούς!
Υπάρχει όμως μια τεραστία ανθρωπινή ομάδα που καλείται εξαιτίας μας να αποδείξει γιατί ζει. Το έχετε σκεφθεί; Κάθε τυφλός που παίρνει μια δουλεία πρέπει να πείσει ότι είναι άξιος αφού πολλές φόρες κατά την γνώμη μας υποσκέλισε κάποιον με όραση. Τι όμως είναι εκείνο που καθίστα τον άνθρωπο που βλέπει αξιότερο; Τίποτα περισσότερο από τον φασισμό της ανωτερότητας. Μιας ανωτερότητας που καλλιεργείται από ένα σύνολο ανθρώπων, χωρίς πολλές φόρες να προσφέρουν κανένα έργο.
Ε όταν κάποιος αισθάνεται υποχρέωση να δικαιολογηθεί γιατί ζει νοιώθω μαζί του το έσχατο είδος εξευτελισμού και αναξιοπρέπειας. Που μεγαλώνει ακόμη περισσότερο όταν καλούμαι να επιστρατεύσω τον οίκτο μου για να συμπαρασταθώ για το αυτονόητο.
Τι περίεργο ζώο που είναι στ αλήθεια ο άνθρωπος και τι κριτήρια βάζει για τον διπλανό του;
Είδατε πότε κουτσό και καμπούρη βασιλια; Μόνο στο Σαίξπηρ ο Ριχάρδος ο τρίτος. Στο τέλος και αυτός έχασε το τίτλο του με την περίφημη φράση «το βασίλειο μου για ένα άλογο» Είδατε πότε τυφλό πρωθυπουργό; Φυσικά όχι. Γιατί οι έχοντες όραση μας απέδειξαν την άξια τους!!! Έχουμε στηρίξει το μεγαλύτερο κομμάτι της αξιολόγησης του απέναντι μόνο στα φυσικά του χαρίσματα. Τότε όμως απλώς θα είχαμε χάσει τον μεγαλύτερο σύγχρονο αστρονόμο στην έδρα του Ισαάκ Νεύτωνα τον Στίβεν Χόκινγκ, καθηλωμένο τετραπληγικο, η τον ψυχικά διαταραγμένο από μανία καταδίωξης, μεγάλο μαθηματικό Ντέιβις Νας. Ευτυχώς για μας, κάποιοι δεν βλέπουν τους άλλους με το ίδιο μάτι. Δείτε τι απόμεινε από την Σπάρτη του Καιάδα σχεδόν τίποτα. Δείτε τι απόμεινε από την Αθήνα σχεδόν όλα.
Η σημερινή εκδήλωση με αφορμή το ιατρικό αισθητικό ψυχολογικό πρόβλημα που δημιουργεί η ψωρίαση, αποτελεί για μένα αφορμή να επεκτείνω την σκέψη μου σε όλα τα αντίστοιχα θέματα που δημιουργούν κοινωνικούς αποκλεισμούς. Ισχυρότερο ερέθισμα από την διπλανή Σπιναλόγκα, δεν θα μπορούσε να έχει κανείς, για τον τρόπο που πολλές φόρες σκεφτόμαστε και αντιδρούμε, ως μεμονωμένα άτομα αλλά και ως συντεταγμένο σύνολο. Την ίδια στιγμή δεν μπορώ να μην θαυμάσω και την απίστευτη δύναμη των ανθρώπων, που έζησαν εκεί, οργανώθηκαν κάτω από το βάρος του προβλήματος, έδωσαν την μάχη τους και στο τέλος πολλοί βγήκαν νικητές.
Θα αναφέρω μερικά αξιώματα χωρίς να επιχειρηματολογήσω για την οικονομία του χρόνου, αλλά κυρίως γιατί είναι αυταπόδεικτα σε όλους μας και τα βιώνουμε καθημερινά.
Θέση πρώτη. Ζούμε σε μια κοινωνία κατακερματισμένη με τις ομάδες της σε συνεχή αντιπαράθεση ειδικά σήμερα υπό το βάρος των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων. Επομένως παύει να ισχύει ο τίτλος της. Δεν είναι κοινωνία, πρέπει προς το παρόν να μετονομαστεί, ώσπου να βρούμε ξανά τον βηματισμό μας. Ζητούμενο λοιπόν είναι να εξευρεθούν οι καινούργιες ιδέες, που θα ενώσουν τα άτομα- ιδιώτες ως μέρη ενός ευρύτερου συνόλου με τέτοια ενοποιητικά στοιχεία ικανά να διαρκέσουν στο χρόνο.
Θέση δεύτερη. Η αδυναμία κάποιων ανθρώπων έξω από την θέληση τους, να συμμετέχουν σ αυτή τη διαδικασία, δημιουργεί αυτόματα προϋποθέσεις αποκλεισμού από την κοινωνική ζωή.
Η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι προϋπόθεση μιας αξιακής κοινωνίας που δεν στηρίζει την ύπαρξη της μόνο στην οικονομία αλλά κυρίως στην πνευματική και ηθική σύνδεση των μελών της.
Το λάθος σε εισαγωγικά ή η ατέλεια της φύσης, δεν αποτελεί ούτε πρέπει ποτέ να αποτελεί έναυσμα αντικοινωνικότητες, από το άτομο που το φέρει, γιατί ουσιαστικά δεν παραβαίνει κανένα κανόνα η ορισμό της ζωής. Αυτό πρέπει να του αναγνωριστεί και να αποτελέσει τον άξονα της σκέψης του. Υπάρχουν άλλωστε οι ειδικοί να βρουν τον τρόπο και τις λύσεις, που θα το βοηθήσουν να φτάσει στο προφανές.
Σε μας όμως απομένει ένα μεγαλύτερο φορτίο σημαντικότερο και ίσως δυσκολότερο μερικές φόρες. Να αντιληφτούμε ποιος και γιατί είναι δίπλα μας. Ποτέ δεν θα καταλάβουμε πλήρως ψυχικά και συναισθηματικά, τι σημαίνει άνθρωπος ας πούμε ανάπηρος η σημαδεμένος. Όταν όμως παρκάρουμε αβίαστα μπροστά στην ράμπα πρόσβασης που η πολιτεία έχει μεριμνήσει για εκείνον χωρίς δεύτερη σκέψη, τότε ανάμεσα στο δίπολο ικανός- ανάπηρος κρίνετε εσείς ποιος είναι τι.
Θέση τρίτη. Είναι δυτικός νεολογισμός η έννοια του κοινωνικού αποκλεισμού προκειμένου τα κράτη να κατατάσσουν αυτές τις ομάδες με ειδικά προβλήματα σε κοινωνικά υποσύνολα, που εύκολα μπορεί κανείς να σπρώξει στα όρια της εκμηδένισης και έξω από τις οργανωμένες κοινωνίες. Έτσι κατά περιόδους είναι ελέγξιμοι ψηφοθηρικά, οικονομικά ευάλωτοι, και δυστυχώς εξαρτώμενοι από τις ορέξεις των επιτηδείων. Πρόσφατο παράδειγμα το Συκιαριδειο ίδρυμα ανίατων που κλείνει υστέρα από εβδομήντα χρόνια συνεπούς λειτουργιάς. Το κράτος αδυνατεί να επιδοτήσει και οι ανίατοι είναι αναλώσιμοι μπροστά στις ανάγκες των σε εισαγωγικά νοημόνων. Ας κλείσουμε λοιπόν τα αυτιά μας στους διάφορους όρους και γενικεύσεις, είναι υποβολιμαίοι.
Θέση τέταρτη. Ο ανθρωπινός πόνος γίνεται εύκολο εμπόριο στα χέρια των ΜΜΕ. Αυτή η περίφημη χωματερή με τα λαμέ εννοώ την τηλεόραση, με αμετροεπή θόρυβο μιλεί εξ ονόματος όλων σκεπάζοντας την λόγο των ανθρώπων που πρέπει να μιλήσουν, προβάλλοντας τις θέσεις εκείνων που τις περισσότερες φόρες δεν έχουν τίποτα να πουν. Καλύπτει με γλοιώδη τρόπο τους πραγματικούς υπευθύνους και δήθεν συμπονετικά, δείχνει τις ειδικές ανάγκες των ανθρώπων προκαλώντας την λύπη χωρίς πότε να εφευρίσκει και να προτείνει λύσεις. Δεν έχουμε ανάγκη τέτοιο θέαμα.
Θέση πέμπτη. Και τότε έρχεται η φιλανθρωπία. Όμως ο Νίτσε λέει «δεν υπάρχει τίποτε σκληρότερο από την ανάγκη της φιλανθρωπίας». Εγώ πάω την σκέψη μας λίγο παραπέρα. Ειδικά όταν αυτή η φιλανθρωπία γίνεται από οίκτο και προσπάθεια προβολής. Δυστυχώς και τα δυο συμβαίνουν συχνά στις ημέρες μας αν και σήμερα τείνουν να εξαφανιστούν αφού οι νεόπλουτοι δεν κάνουν βεγγέρες. Ε λοιπόν κανείς δεν χρειάζεται τέτοιου είδους μεγαλόσχημων συμπεριφορών προκειμένου να πούμε ότι ο άνθρωπος νοιάζεται για τον διπλανό του.
Επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω μια αλήθεια που δυστυχώς εκ του αποτελέσματος είναι εμφανής σήμερα παρά πότε. Την αναφέρει ο Μαρξ. Στην αστική κοινωνία το άτομο αντικρίζει τις διάφορες μορφές κοινωνικού δεσμού σαν απλό μέσο για τους ιδιωτικούς του σκοπούς σαν απλή αναγκαιότητα. Αλλοίμονο μας αν εξακολουθήσει στο διηνεκές να ισχύει κάτι τέτοιο. Ο μόνος τρόπος να αντιστρέψουμε την κατάσταση είναι να σκεφθούμε τι μπορούμε να κάνουμε ο καθένας ξεχωριστά σε ατομικά επίπεδο και μετά όλοι μαζί προς ένα ευγενή στόχο. Την μόνιμη και συνεχή αποδοχή της διαφορετικότητας η του προβλήματος κάθε συνανθρώπου μας.
Κάποτε ο Κενεντυ είπε «μη κοιτάς τι κάνει το κράτος σου για σένα κοίτα τι μπορείς να κανείς εσύ γι αυτό». Την παραφράζω. Μην κοιτάς τι κάνει η κοινωνία στο σύνολο της για την οικογένεια του διπλανού σου, που έχει το μικρό με το σύνδρομο Νταουν, η τον περαστικό με εμφανή τα σημάδια κάποιου προβλήματος. Κοίτα τι μπορείς να κανείς εσύ. Πάρε το κομμάτι που σου αναλογεί σε συμπεριφορά ψυχής και δώρισε το από το βάθος της καρδίας σου. Αφιέρωσε ελάχιστα λεπτά από το χρόνο σου να σκεφτείς πως μπορείς να συμβάλλεις στη λύση ενός προβλήματος. Δώσε ότι μπορείς από το πενιχρό σου υστέρημα χωρίς καμία μεγαλοστομία. Εντάξου στις σπουδαίες ομάδες εθελοντισμού που δείχνουν έμπρακτη αλληλεγγύη. Έτσι κι αλλιώς πότε δεν θα μπορέσεις να μετρήσεις το μέγεθος του σταυρού που φέρνει κάθε άνθρωπος.
Πιστεύω πως πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε θα είχαν λυθεί αν αντιστρέφαμε κάποιους ρόλους. Αν δηλαδή αντί να εκπαιδεύαμε τους ανθρώπους, που αισθάνονται ηθικά και πνευματικά απομονωμένοι, πώς να βρουν το δρόμο να ενταχθούν ανάμεσα μας, να εκπαιδεύαμε τους εαυτούς μας να τους αποδέχονται σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Μόνοι μας πρέπει να ανακαλύψουμε τις κρυμμένες αρετές μας και να τις διαθέσουμε στον διπλανό πάσχοντα.
Εμείς οι φαρμακοποιοί, αν και βαλλόμενοι τελευταία από το γνωστό σύστημα διαιρει και βασίλευε, εξακολουθούμε να συμπαραστεκόμαστε με κάθε μέσο σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη. Μπροστά από τον πάγκο μας καθημερινά περνά ο βουβός πόνος πολλών ανθρώπων, ειδικά εκείνων που με αξιοπρέπεια προσπαθούν να αντλήσουν δύναμη για να συνεχίσουν να ζουν ανάμεσα μας παρά τα δύσκολα εμπόδια που ηθελημένα η αθέλητα τους βάζουμε. Τους φτάνει η αδικία της φύσης, ας μην είμαστε τιμωροί τους. Θέλω να πιστεύω μιλώντας εξ ονόματος όλων των συναδέλφων μου πως θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ευσυνείδητα ανακουφίζοντας τις ευπαθείς αυτές ομάδες ώσπου να νοιώσουν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας.
Συμφωνούμε όλοι πως οι καιροί είναι δύσκολοι. Το οικονομικό μας μέλλον αβέβαιο. Δεν έχουμε λοιπόν τίποτα σημαντικότερο από το να αποδείξουμε ότι δεν είναι μόνο το χρήμα που καθορίζει την ύπαρξη μας σήμερα αλλά έπεται πολύ σημαντικότερων αξίων που είναι ειδικά για μας τους Έλληνες βαθειά ριζωμένες.
Σας καλώ να αναλογιστείτε. Υπάρχει ευρύτερη έννοια από την αγάπη; Υπάρχει άλυτο πρόβλημα από την στιγμή που την επικαλούμαστε και την κάνουμε πράξη; Μπορούμε μέσα από αυτή να υπερκεράσουμε κάθε εμπόδιο και να αποδείξουμε τον σεβασμό μας στην υπέρτατη άξια που έχει η μοναδικότητα κάθε πλάσματος πάνω στην γη. Αλλιώς φοβάμαι πως δεν είναι οι άλλοι που ζουν στο περιθώριο, αλλά… το περιθώριο είμαστε εμείς.
Φωτογραφικό υλικό
