Mύκητας candida auris: Γιατί τον φοβόμαστε, τι πρέπει να κάνουμε – 8 απαντήσεις από τον παθολόγο Γιώργο Παππά

Ο «επίμονος» και επικίνδυνος μύκητας Candida auris έκανε την εμφάνισή του σε νοσοκομεία του λεκανοπεδίου. Ο παθολόγος Γιώργος Παππάς δίνει 8 απαντήσεις, επισημαίνοντας ότι πρέπει να φροντίζουμε να λειτουργούν τα νοσοκομεία και οι μονάδες φροντίδας ευπαθών με βάση αυστηρά κριτήρια αντισηψίας

Η Candida auris αποτελεί μύκητα που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη σε σοβαρά πάσχοντες, όπως είναι οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς στις ΜΕΘ με μακρά συνήθως νοσηλεία οι οποίοι κατά κανόνα φέρουν ξένα σώματα (π.χ. καθετήρες), σημειώνει ο ΕΟΔΥ με αφορμή δημοσιεύματα.

Ο «επίμονος» και επικίνδυνος μύκητας Candida auris έκανε την εμφάνισή του σε νοσοκομεία του λεκανοπεδίου, με ειδικούς να κάνουν λόγο για «ένα πρόβλημα σε εξέλιξη, που θα το βρούμε μπροστά μας».

Ζητήσαμε από τον παθολόγο Γιώργο Παππά να μας εξηγήσει τι συμβαίνει με την Candida auris:

  1. Πώς προέκυψε η ανησυχία τώρα; Τώρα το βρήκαμε και στην Ελλάδα αρκετά, είχε προηγηθεί μια μεμονωμένη απομόνωση από ασθενή με κυστική ίνωση, πριν 3 χρόνια. Στον Ευαγγελισμό είχαν θέμα, στο Αττικό λιγότερο (βλέπε παρακάτω). 
  2. Γιατί το φοβόμαστε; Είναι ανθεκτικό (και μαθαίνει ταχέως να είναι ανθεκτικό) στις θεραπευτικές μας επιλογές. Είναι φοβερά ανθεκτικό στο περιβάλλον (πολύ ανθεκτικότερο των άλλων Candida σε άλας και θερμότητα) και στον εποικισμό ασθενών στα συγκεκριμένα περιβάλλοντα, ενίοτε με περιορισμένη ευαισθησία σε μεθόδους απολύμανσης. Όσον αφορά τα περιβάλλοντα, μιλάμε για μονάδες εντατικής θεραπείας, όπου νοσηλεύονται ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς με πολλές συν-νοσηρότητες, και ένα τέτοιο παθογόνο, που για τους ανοσοεπαρκείς μπορεί να είναι ασήμαντο, ενδέχεται να κάνει μυκηταιμία και να οδηγήσει στον θάνατο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι εύκολο να «καθαρίσεις» ασθενή και «χώρο» από την παρουσία του. 
  3. Έχει μεγάλη θνητότητα; Εξαρτάται και από το στέλεχος. Στην Βρετανία για παράδειγμα, δεν αποδίδονται οι θάνατοι σε αυτό συνήθως, αλλά στα υποκείμενα των θανόντων, αλλού όμως αναφέρεται θνητότητα πάνω από 50%. Υπάρχει διαφορά βαρύτητας και μεταξύ κλάδων, ο κλάδος της Ανατολικής Ασίας επίσης δεν είναι τόσο θανατηφόρος. Σε μελέτη από το Αττικόν που παρουσιάζεται στο τρέχον συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, το 30% των ασθενών σε ΜΕΘ είχε εποικισμό (!), αλλά αυτός δεν επηρέαζε την θνητότητα. Στον Ευαγγελισμό, όμως, από την πρώτη εντόπιση τον Μάρτιο του 2021 μέχρι τώρα, με βάση άλλη μελέτη από το συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, είχαμε 28 επεισόδια μυκηταιμίας (τα 8 σε άτομα εκτός ΜΕΘ, σε κλινικές), σε άτομα με παρατεταμένη νοσηλεία (μέσος όρος παραμονής 37 ημέρες πριν την εμφάνιση του auris). Τα στελέχη ήταν πολυανθεκτικά στο 85% και η έκβαση ήταν αρνητική στο 50% των ασθενών. Μεγάλος αριθμός ασθενών ήταν COVID+, που μπορεί να επηρέασε την εικόνα, και δεδομένα επηρέασε αρνητικά (λόγω του μεγάλου αριθμού ασθενών) την δυνατότητα σωστής απομόνωσης των ασθενών. 
  4. Πώς μπήκε στα νοσοκομεία και τις ΜΕΘ; Πιθανώς μέσω φορέων, ασθενών/συγγενών/εργαζομένων, που δεν είχαν κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα. Και στην συνέχεια απλά έμεινε στον χώρο, όπως και σε κάθε χώρο όπου διαβιούν ανοσοκατασταλμένοι. 
  5. Υπάρχει έξω στην κοινότητα; Δεν ξέρουμε. Ούτε αν υπάρχει στο ζωικό ή φυτικό βασίλειο. 
  6. Γιατί δεν το ξέραμε πριν; Επειδή πρωτοανακαλύφθηκε στον ακουστικό πόρο ενός Ιάπωνα ασθενούς το 2009. Αναδρομικά το βρήκαμε μεμονωμένα σε Νότιο Κορέα και Ιαπωνία από την εποχή 1996-7. Το παράξενο είναι ότι ξαφνικά επεκτάθηκε ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο, αλλά ως τέσσερις διαφορετικοί, πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, κλάδοι.
  7. Πώς έγινε αυτό το ξαφνικό, ασύνδετο ταυτόχρονο; Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μυστήρια της σύγχρονης επιστήμης. Μπορεί να προϋπήρχε ως κάτι ασήμαντο και λόγω εξωτερικού ερεθίσματος (π.χ. ευρεία προφυλακτική χρήση αντιμυκητιασικών φαρμάκων, όχι μόνο στον άνθρωπο) να έγινε μολυσματικότερο και ανθεκτικότερο. Μπορεί κάποια ανθρώπινη συμπεριφορά να μας έφερε σε επαφή με φυσικό ξενιστή του/φυσικό περιβάλλον του. Σε σενάριο επιστημονικής φαντασίας, έχει προταθεί και η διασπορά του στην γη μέσω διαστημικής σκόνης από το πέρασμα κομήτη! 
  8. Τι πρέπει να κάνουμε; Φροντίζουμε να λειτουργούν τα νοσοκομεία και οι μονάδες φροντίδας ευπαθών με βάση αυστηρά κριτήρια αντισηψίας. Επιτηρούμε. Δεν κάνουμε τις ΜΕΘ ξέφραγο αμπέλι.

kathimerini.gr