Νέα Γρίπη η γρίπη των χοίρων: Γενική ενημέρωση

Από τον Απρίλιο έχει γίνει γνωστή μια επιδημία από ένα νέο στέλεχος γρίπης τύπου ΑΗ1Ν1, σε περιοχές του Μεξικού και ΗΠΑ. Ο ιός ΑΗ1Ν1 είναι ένας καινούριος ιός γρίπης που συνδυάζει γονίδια γρίπης χοίρων, γρίπης πτηνών και ανθρώπινης γρίπης. Έτσι ο όρος νέα γρίπη είναι πιο δόκιμος από τον όρο γρίπη των χοίρων. Οι ιοί της κοινής γρίπης μεταλλάσσονται από έτος σε έτος. Αυτός είναι και ο λόγος που τα εμβόλια που χρησιμοποιούμε για την πρόληψη της γρίπης διαφοροποιούνται από έτος σε έτος και επαναλαμβάνονται. Είναι άγνωστο εάν το σημερινό στέλεχος ΑΗ1Ν1 εξαφανιστεί, διαφοροποιηθεί στο μέλλον λόγω μετάλλαξης και αλλάξει χαρακτηριστικά. Γι αυτό σήμερα το τρέχον στέλεχος της νέας γρίπης αποκαλείται ορθώς ΑΗ1Ν1 2009. Για λόγους συντομίας και μόνο αναφέρεται ως Η1Ν1.

Παρά την ήπια εμφάνιση της νόσου στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η θανατηφόρος εξέλιξη αρκετών περιστατικών, η εμφάνιση ορισμένων ανθεκτικών μεταλλάξεων και η υψηλή ταχύτητα μετάδοσης έθεσαν σε συναγερμό την παγκόσμια κοινότητα. Ένα βασικό θέμα που απασχολεί το κοινό είναι το είδος των μέτρων προφύλαξης, που πρέπει να λαμβάνονται.

Γενική Ενημέρωση

Η νέα γρίπη μεταδίδεται κυρίως με σταγονίδια από άτομο σε άτομο που αποβάλλονται με το βήχα, τον πταρμό, την ομιλία. Κάθε άτομο που είναι σε στενή επαφή με πάσχοντες κινδυνεύει να νοσήσει. Με τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα ο ασθενής είναι μολυσματικός μία μέρα πριν αναπτύξει συμπτώματα έως επτά ημέρες μετά την εκδήλωση συμπτωμάτων. Τα παιδιά και ορισμένοι ασθενείς μπορεί να είναι μολυσματικοί και να μεταδίδουν την νόσο για περισσότερο χρονικό διάστημα. Για το διάστημα αυτό ο ασθενής πρέπει να απομονώνεται.

Τα χοιρινά τρόφιμα είναι ασφαλή εφόσον μαγειρεύονται σε υψηλές θερμοκρασίες.

Συμπτώματα

Τα κλινικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η λοίμωξη μπορεί να εκδηλωθεί με ελαφρά συμπτώματα (βήχας, μπούκωμα, δέκατα), μπορεί όμως να εξελιχθεί σε σοβαρή λοίμωξη, δύσπνοια πνευμονία, ραβδομυόλυση, νεφρική ανεπάρκεια, μυοκαρδίτιδα, θάνατο. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι ο βήχας, ο πυρετός, ο πονόλαιμος, η κακουχία, ο πονοκέφαλος. Ενδέχεται να παρουσιαστεί εμετός και διάρροια. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν παιδιά και νέους ενηλίκους. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πρόκειται για ήπια εκδήλωση της νόσου. Έως το Μάιο του 2009, σε σύνολο 4174 περιστατικών στο Μεξικό, 80 πέθαναν, ποσοστό 1.9%. Οι μελέτες θνησιμότητας δείχνουν εξαιρετικές αποκλίσεις σε αρκετές περιπτώσεις. Ομάδες υψηλού κινδύνου για δυσμενή έκβαση ήταν τα παιδιά κάτω από πέντε ετών, οι έγκυες, οι υπερήλικες, οι παχύσαρκοι, οι διαβητικοί, οι καρδιοπαθείς, οι καπνιστές, τα άτομα με αναπνευστικά υποκείμενα νοσήματα, οι ηπατοπαθείς, οι νεφροπαθείς, τα άτομα με νευρολογικά νοσήματα, οι άνθρωποι με ανεπάρκειες του ανοσοποιητικού, οι καρκινοπαθείς. Η έγκαιρη θεραπεία προλαμβάνει τις σοβαρές επιπλοκές σε πολλές περιπτώσεις.

Παρά ταύτα, λόγω των θανάτων που προκλήθηκαν από τον ιό, της ικανότητας του ιού να μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο και περιπτώσεων ανθεκτικών μεταλλάξεων, η παγκόσμια κοινότητα τέθηκε σε συναγερμό.

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Σύμφωνα με τα δεδομένα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας παγκοσμίως έως τις 6-9-2009 σε σύνολο 277607 περιστατικών έχουν καταγραφεί 3205 θάνατοι. Από τα κρούσματα αυτά στην Αμερική έχουν αναφερθεί 120653 περιστατικά και 2467 θάνατοι, στην Ευρώπη έχουν καταγραφεί 49000 περιστατικά και 125 θάνατοι έως τις 6-9-2009. Τα νούμερα είναι ενδεικτικά, διότι πολλές περιπτώσεις με ήπια συμπτωματολογία δεν διερευνώνται εργαστηριακώς, ενώ τα κρούσματα αυξάνονται συνεχώς λόγω υψηλής ταχύτητας μετάδοσης. Ο αριθμός των ατόμων που έχει νοσήσει υπολογίζεται ότι είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που καταγράφεται.

Το ενδεχόμενο της ταυτόχρονης προσβολής από τον ιό της νέας γρίπης και τους ιούς των κοινών χειμερινών ιώσεων και της κλασσικής γρίπης, είναι ανησυχητικό.

Μέτρα Πρόληψης

  1. Να αποφεύγετε την στενή επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού. Να ευρίσκεστε τουλάχιστον ένα μέτρο μακριά.
  2. Να αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια την μύτη και το στόμα σας που αποτελούν τις κύριες πρώτες θέσεις πιθανού εποικισμού.
  3. α πλένετε συχνά τα χέρια σας. Τα απολυμαντικά μαντηλάκια με οινόπνευμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά. Να καθαρίζετε καλά το πάτωμα, τις εκτεθειμένες επιφάνειες, τα παιδικά κοινόχρηστα παιχνίδια κλπ.
  4. Να αποφεύγετε χώρους με συνωστισμό.
  5. Να ανοίγετε συχνά τα παράθυρα και να φροντίζετε για την συχνή ανανέωση του αέρα στους χώρους όπου ευρίσκεστε.
  6. Τα άτομα με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού πρέπει να καλύπτουν την μύτη και το στόμα κατά την διάρκεια του βήχα ή του πταρμού με καθαρά χαρτομάντιλα μιας χρήσεως τα οποία πρέπει να πετάνε αμέσως μετά και να πλένουν τα χέρια τους.
  7. Φροντίστε τον εαυτό σας με σωστή διατροφή, επαρκή ύπνο, αποφυγή άγχους, άσκηση, αποχή από το κάπνισμα, τακτική προληπτική ιατρική παρακολούθηση. Η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει επαρκή ποσότητα νερού, φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα. Καλό είναι να αποφεύγεται η κατάχρηση λιπαρών ιδιαίτερα κορεσμένων, γλυκαντικών ουσιών και τυποποιημένων προϊόντων. Κατά την ιατρική προληπτική εξέταση εντοπίζονται και θεραπεύονται πρώιμα νοσήματα που μειώνουν την άμυνα του οργανισμού, όπως ο διαβήτης. Επίσης σε ομάδες υψηλού κινδύνου αναλόγως ιατρικών προβλημάτων, χορηγούνται ενισχυτικά εμβόλια.

Οι κανόνες της ορθής χρήσης μάσκας

Στην περίπτωση ατόμων με συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού και σε χώρες που έχουν εκδηλωθεί κρούσματα, συνιστάται παραμονή στο σπίτι, αποφυγή στενής επαφής με υγιή άτομα και κάλυψη του στόματος και της μύτης κατά την διάρκεια του βήχα ή του πταρμού με καθαρά χαρτομάντιλα μιας χρήσεως, τα οποία πρέπει να πετιούνται άμεσα, μέχρι ο ασθενής να εξεταστεί ιατρικώς. Εναλλακτικά τα άτομα αυτά μπορούν να χρησιμοποιήσουν μάσκα, όσο υπάρχουν συμπτώματα. Η κακή εφαρμογή μάσκας είναι πιο επικίνδυνη από την μη εφαρμογή.

Οι κανόνες της σωστής εφαρμογής της μάσκας

  1. Τοποθετείστε την μάσκα ούτως ώστε να καλύψει καλά το στόμα και την μύτη και δέστε σφιχτά για να ελαχιστοποιήσετε τα κενά ανάμεσα στο πρόσωπο και τη μάσκα.
  2. Ενώ την φοράτε μην την αγγίζετε. Σε περίπτωση που την αγγίξετε, πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιείστε καλό αντισηπτικό με οινόπνευμα.
  3. Οι μάσκες πρέπει να αλλαχτούν άμεσα εάν υγρανθούν.
  4. Να χρησιμοποιείτε μάσκες μιας χρήσης, να τις πετάτε άμεσα μετά την χρήση και μην αμελήσετε να πλύνετε τα χέρια σας αμέσως μετά την χρήση.

Η παραμονή στο σπίτι συνιστάται σήμερα λόγω της πανδημίας και επί ήπιας συμπτωματολογίας λοιμώξεων αναπνευστικού. Αυτό δεν έχει στόχο μόνο την προφύλαξη των υγιών ατόμων αλλά και την αποφυγή ταυτόχρονης προσβολής από τον Η1Ν1.

Οι κανόνες της ορθής πλύσης των χειρών

  1. Χρησιμοποιείστε καλό αντισηπτικό σαπούνι σε όλη την επιφάνεια των παλαμών και των καρπών, χωρίς να παραμελήσετε την ραχιαία επιφάνεια των δακτύλων.
  2. Πλένετε καλά τα χέρια παλάμη – παλάμη πάνω – κάτω, δάκτυλο – δάκτυλο, χωρίς να αμελήσετε τις πτυχές ανάμεσα στα δάκτυλα, τους καρπούς και την περιοχή κάτω από τα νύχια, τουλάχιστον επί εικοσιπέντε δευτερόλεπτα.
  3. Ξεπλένετε με άφθονο νερό
  4. Στεγνώνετε με καθαρή πετσέτα ή ξηρό αέρα.

Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος