Όπως αναφέρει ο Γ.Κόλλιας, πρώην πρόεδρος του ΕΚΕΒΕ,πρόκειται για ένα από τα σημαντικά οράματα της Αμαλίας Φλλέμινγκ, το οποίο μεταλαμπάδευσε στη διοίκηση του Ιδρύματος, με κύρια εκπρόσωπο την Έλσα Ροκοφύλλου, για να αναπτυχθεί η βιοïατρική έρευνα. ”Θέλω να το δω μια μέρα να δουλεύει”, ήταν η σφοδρή της επιθυμία, δυστυχώς δεν έζησε για να τη δει πραγματοποιημένη.
Η Αμαλία Φλέμινγκ υπήρξε σύζυγος και συνεργάτιδα του Αλ. Φλέμινγκ. Ο Αλ. Φλέμινγκ, Σκωτσέζος την καταγωγή, γεννήθηκε το 1881 και απεβίωσε το 1955.
Στο άκουσμα του ονόματός του, σε όλον τον κόσμο, συνειρμικά έρχεται στο νου το αντιβιοτικό πενικιλλίνη, μια ουσία προïόν στελεχών του μύκητα Penicillium [notatum και chrysogenum].H ανακάλυψη ,στην οποία οδηγήθηκε χάρις στην οξύνοια και στην παρατηρητικότητά του, χρονολογείται το 1928 και αποτελεί τομή στη θεραπεία των λοιμώξεων. Η απομόνωση της πενικιλλίνης και η χορήγησή της σε κρυσταλλική μορφή στο St. Mary’s Hospital to 1940 έσωσε χιλιάδες ασθενείς. Είχε προηγηθεί η ανακάλυψη της λυσοζύμης στα δάκρυα η οποία διασπά τους βλεννοπολυσακχαρίτες των κυτταρικών μεμβρανών των μικροβίων οπότε τα εξουδετερώνει. Το 1945 μοιράστηκε το βραβείο Nobel με τους Chain και Florey.
Σήμερα, στη διεθνή αγορά κυκλοφορούν περισσότερα από 100 είδη ημι-συνθετικής πενικιλλίνης, επειδή η φυσική είναι πρόξενος αλλεργικών αντιδράσεων, συχνά θανατηφόρων. Παρόλο που οι επιστήμονες πέτυχαν την ολική σύνθεση της πενικιλλίνης η χρήση της εγκαταλείφθηκε επειδή δεν είχε φαρμακευτική δράση.
Η πενικιλλίνη είναι ένα αντιβιοτικό”ευρέος φάσματος”, καταπολεμά Gram+ και Gram- μικρόβια [χρώση ιώδης και κόκκινη αντίστοιχα] και χορηγείται στη συμπτωματική θεραπεία πολλών λοιμώξεων.
Αναμφίβολα, ο αιώνας μας μεταξύ των άλλων είναι και αιώνας της Βιολογίας. Το ΕΚΕΒΕ άρχισε τη δραστηριότητά του το 1998. Πρόκειται για ένα Κέντρο Αριστείας με ακτινοβολία σε Ευρώπη και Αμερική. Βρίσκετται στη Βάρη Αττικής, στην οδό Αλ.Φλέμινγκ, σε μία έκταση 2500 τ.μ.και έχει δύο επί μέρους Ινστι-στιτούτα[διευθυντής κ.Παναγιώτου, επί μέρους διευθυντές κ. Σκρέτας και κ. Σκουλάκης]. Είναι μοναδικό στο είδος του στη ΝΑ Ευρώπη, το πρώτο Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας για τις επιστήμες της ζωής όπου συνυπάρχουν η ακαδημαïκή έρευνα και η επιχειρηματικότητα.
Σχετικά με την έρευνα έμφαση δίνεται τόσο στη βασική όσο και στην εφαρμοσμένη.
Για τη βασική έρευνα γράφει ο βιολόγος Albert Györgyi, Ούγγρος πολιτογραφημένος Αμερικανός, βραβευμένος με το βραβείο Nobel για την ανακάλυ-ψη της βιταμίνης C [ασκορβικό οξύ]:
”Πολλές φορές οι φορολογούμενοι δυσανασχετούν στη θέα των ”ερευνητών με τις λευκές ρόμπες ”οι οποίοι επί μήνες ή και χρόνια ασχολούνται με τη βασι-κή έρευνα χωρίς συγκεκριμένο, ορατό αποτέλεσμα. Κι όμως, όλη η βιομηχανία και η τεχνολογία πάνω στις οποίες χτίστηκε ο πολιτισμός μας έχουν τις ρίζες τους στη βασική έρευνα.Όταν ρωτήθηκε ο Faraday που ανακάλυψε το δυναμό δηλαδή την ηλεκτρογεννήτρια, σε τι μπορεί να χρησιμεύσει απάντησε ότι ”μπορεί ενδεχομένως να φορολογηθεί”.
Η επιστήμη εν τούτοις πρέπει να λύνει και πρακτικά προβλήματα του καιρού μας. Όταν έρχονται νέοι και μου λένε ότι θέλουν να βοηθήσουν στη μείωση της ανθρώπινης δυστυχίας τούς συμβουλεύω να προτιμήσουν να στραφούν σε αγαθοεργίες. Η έρευνα θέλει εγωιστές που μαγεύονται από ”άχρηστα”προβλήματα, έτοιμους να θυσιάσουν τα πάντα, ακόμη και τη ζωή τους για να βρουν τη λύση”.
Κατά το διάστημα 2005-2009 δόθηκε επιχορήγηση 11 εκ. € για να μελετηθεί η πολυπλοκότητα της ανοσολογικής ασθένειας. Το ΕΚΕΒΕ χρηματοδοτείται εν μέρει από το ελληνικό κράτος [17%] και τα υπόλοιπα προέρχονται από χρηματοδοτήσεις του εξωτερικού[Γ. Κόλλιας].
Το πρώτο τρίμηνο του 2023 υπήρξε συμφωνία ανάμεσα στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, στην Ευρωπαïκή Τράπεζα και στο Ινστιτούτο Αλ. Φλέμινγκ για τη χορήγηση 115 εκ.Ε με σκοπό την επέκταση των υφισταμένων δομών και την αναβάθμιση με υπερσύγχρονο εξοπλισμό. Οι τομείς έρευνας αναφέρονται στη Βιοïατρική και Βιοτεχνολογία, ασθένειες που προκαλούνται από πρωτεïνική αναδίπλωση[διάταξη των αμινοξέων των πρωτεïνών στον χώρο και δημιουργία τρισδιάστατης μορφής], Βιομοριακή Μηχανική, Συνθετική Βιολογία, Παραγωγή φαρμάκων από μικρόβια, Ανοσολογία, Βλαστοκύτταρα [προδρομοι άλλων κυττάρων], Καρκίνος, Νευροεκφυλιστικά νοσήματα[ εκφύλι-ση μυελίνης νεύρων-σκλήρυνση κατά πλάκας], Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, Ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Το ΕΚΕΒΕ διαθέτει Μουσείο, τα εκθέματα του οποίου δωρήθηκαν από την Αμα-λία Φλέμινγκ, και περιλαμβάνει τρυβλία Petri όπου έγιναν οι καλλιέργειες του Penicillium, σημειώσεις του Αλ Φλέμινγκ, επιστημονικά φυλλάδια, μικροσκόπια, φωτογραφίες και πλήθος επιστολών. Επίσης διαθέτει μονάδα πειραματοζώων για τις in vivo μελέτες.
Στο ΕΚΕΒΕ υπάρχουν τεχνοβλαστοί[spin-offs]. Πρόκειται για εταιρείες που ιδρύονται από ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια. Από τα κέρδη τους, αν υπάρχουν, ωφελούνται οικονομικά τα ιδρύματα και οι ερευνητές με διάφορους τρόπους: είτε γίνονται μέτοχοι στην εταιρεία για την τεχνογνωσία που προσφέρουν, είτε εισπράττουν ποσοστά βάσει συμφωνίας, είτε μερικοί ερευνητές εργά-ζονται στην εταιρεία με μερική απασχόληση, είτε τα εργαστήρια παρέχουν αμοιβόμενες υπηρεσίες στην εταιρεία. Έτσι, από τους τεχνοβλαστούς ξεκίνησε η επανάσταση των Υπολογιστών, του Διαδικτύου, της Βιοτεχνολογίας, της Τεχνη-τής Νοημοσύνης[Νόμος ίδρυσης 4864/21].
Το ΕΚΕΒΕ είναι ένα φυτώριο όπου αναπτύσσεται η επιστημονική γνώση και προάγεται η έρευνα για το ”καλό” των ανθρώπων.Είναι ένα φυτώριο δημιουργικότητας.Οι ερευνητές του γνωρίζουν ότι όπου υπάρχει η δημιουργικότητα εκεί η εμπορική εμπειρία δεν εφαρμόζεται. Οι επιχειρηματίες μπορούν να συζητούν με βάση την απόδοση:αν μια γυναίκα γεννά ένα παιδί σε εννέα μήνες, εννέα γυναίκες θα μπορούσαν να το γεννήσουν σε ένα μήνα. Όμως, όπου αναφέρεται η δημιουργικότητα τα εμπορικά επιχειρήματα δεν ευσταθούν.
Χριστίνα Γ. Φλόκα, μέλος του ΔΣ της Φαρμακευτικής Εταιρείας Ελλάδος
