Καθώς η πανδημία του νέου ιού της γρίπης Α/Η1Ν1 συνεχίζει να εξαπλώνεται ανά την υφήλιο, οι εθνικοί φορείς κάθε κράτους οργανώνουν την αντίδρασή τους στην ασθένεια βάσει των προβλέψεων των ειδικών για την εξέλιξή της.
Σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς, το πρώτο «κύμα» της πανδημίας, η περίοδος δηλαδή κατά την οποία νέα κρούσματα θα σημειωθούν με γρήγορο ρυθμό, θεωρείται αναπόφευκτο και αναμένεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες γύρω στο Σεπτέμβριο. Βάσει των στοιχείων που υπάρχουν μέχρι τώρα για τον ιό κι από παρόμοιες επιδημίες του παρελθόντος, περίπου ένα στα τρία άτομα θα προσβληθεί –κυρίως παιδιά και νέοι ενήλικες- αλλά τα περισσότερα περιστατικά θα είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενα. Παράλληλα, το ποσοστό των θανάτων στους νοσούντες υπολογίζεται μεταξύ του 0,3 και του 0,4%. Ωστόσο, λόγω των περιστατικών που δεν ανιχνεύονται λόγω της ηπιότητάς τους, το πραγματικό ποσοστό θνητότητας μάλλον βρίσκεται γύρω στο 0,1-0,2%.
Για τη χώρα μας, τα παραπάνω στοιχεία σημαίνουν περισσότερα από 3 εκατομμύρια κρούσματα, 800.000 ιατρικές επισκέψεις και 6.000 εισαγωγές στο νοσοκομείο, ενώ ο προϋπολογισμός του συστήματος υγείας θα επιβαρυνθεί κατά 200 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό όμως ωχριά στη ζημία που θα προκληθεί από τη μείωση της παραγωγικότητας, η οποία θα φτάσει τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το σχέδιο του Υπουργείου Υγείας φαίνεται ότι κινείται σε τρεις άξονες: ενημέρωση, στελέχωση και εμβολιασμός.
Ενημέρωση: Κατά τη γνώμη μας, ένας εξαιρετικά πολύτιμος παράγοντας για την καλή διαχείριση της επιδημίας, η πλήρης και αποτελεσματική ενημέρωσης και εκπαίδευση του κοινού σχετικά με τον ιό της νέας γρίπης μπορεί να μειώσει τον αριθμό των προσβεβλημένων, αναστέλλοντας τη μετάδοση της νόσου, να προφυλάξει τις ευαίσθητες ομάδες και να καταστείλει τυχόν αισθήματα πανικού στον πληθυσμό. Οι πολίτες μπορούν να καλέσουν τη Γραμμή Επικοινωνίας στον αριθμό 1135 για να λάβουν πληροφορίες για τη νέα γρίπη, ενώ από την έναρξη της σχολικής χρονιάς θα ξεκινήσει ενημερωτική εκστρατεία με στόχο το εκπαιδευτικό προσωπικό, τους μαθητές και τους γονείς.
Παραθέτουμε τις σημαντικότερες πληροφορίες και μέτρα που μπορεί να λάβει κάθε πολίτης:
- Η νέα γρίπη είναι νόσος του αναπνευστικού συστήματος. Προκαλείται από μετάλλαξη ενός στελέχους του ιού γρίπης Α Η1/Ν1, το οποίο περιέχει γενετικό υλικό και από ιούς γρίπης των πτηνών και των χοίρων.
- Η γρίπη μεταδίδεται κυρίως από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω των σταγονιδίων, δηλαδή μέσω του βήχα ή των φτερνισμάτων, είτε άμεσα (με εισπνοή τους), είτε έμμεσα (με μετάδοση των σταγονιδίων σε επιφάνειες όπως τηλέφωνα, πόμολα ή χέρια και μεταφορά τους ύστερα στη μύτη, τα μάτια ή το στόμα ενός τρίτου ατόμου). Ένα μολυσμένο άτομο μπορεί να μεταδώσει τον ιό ακόμη και μετά την εξάλειψη των συμπτωμάτων. Έτσι, οι ενήλικες ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν προφυλάξεις για μία εβδομάδα μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων, ενώ τα παιδιά για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες.
- Έτσι, ορισμένα απλά μέτρα αρκούν για να εμποδίσουν σημαντικά τη μετάδοση της νόσου:
- Πλύση των χεριών.
- Χρήση χαρτομάντιλων και απόρριψή τους μετά από μία χρήση.
- Κάλυψη του βήχα και των φτερνισμάτων με τον αγκώνα αντί για την παλάμη.
- Τα συμπτώματα της νόσου είναι τις περισσότερες περιπτώσεις ήπια, μοιάζουν με αυτά της κοινής γρίπης (βήχας, πονοκέφαλος, πονόλαιμος, πόνος στα άκρα και τις αρθρώσεις, καταρροή, διάρροια και εμετός) και περνούν μέσα σε μία εβδομάδα χωρίς να χρειαστεί ο ασθενής να κάνει κάτι το ιδιαίτερο. Ωστόσο, αν κάποιος παρουσιάζει τα παραπάνω συμπτώματα σε συνδυασμό με πυρετό άνω των 38 βαθμών, πρέπει να απευθυνθεί άμεσα σε γιατρό. Άλλα συμπτώματα που σηματοδοτούν την ανάγκη αναζήτησης ιατρικής βοήθειας είναι δύσπνοια, πόνος στο στήθος, μελάνιασμα στα χείλη, εμετοί, σπασμοί, σύγχυση ή παράταση του πυρετού για τέσσερις ή περισσότερες ημέρες.
- Οι ομάδες υψηλού κινδύνου για τη νέα γρίπη είναι:
- Άτομα με πνευμονοπάθειες, ηπατοπάθειες, καρδιοπάθειες ή νευρολογικά προβλήματα.
- Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Διαβητικοί.
- Άτομα με ιστορικό νοσηλείας για άσθμα κατά τα τρία τελευταία χρόνια.
- Βρέφη, νήπια, και ηλικιωμένοι. Στους τελευταίους η μετάδοση του ιού είναι δυσκολότερη, αλλά η νόσος είναι βαρύτερη.
- Έγκυοι, ιδίως στο τρίτο τρίμηνο της κύησης.
- Παχύσαρκοι, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη Αμερικανών ερευνητών (θεωρείται ότι αυτό οφείλεται στη μειωμένη έκκριση λεπτίνης, η οποία έχει την ιδιότητα εκκίνησης ανοσοποιητικών αντιδράσεων).
- Οι νοσούντες έχουν τις παρακάτω θεραπευτικές επιλογές:
- Οι περισσότεροι ασθενείς ανταποκρίνονται θετικά στην ανάπαυση και λήψη παρακεταμόλης, η οποία ανακουφίζει από τα συμπτώματα.
- Τα αντιικά φάρμακα Tamiflu και Relenza μπορούν να συντομεύσουν τη διάρκεια της ασθένειας, να αποτρέψουν περαιτέρω επιπλοκές και να μειώσουν τη μεταδοτικότητα του ιού, αν χορηγηθούν εντός 48 ωρών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα, ούτε προφυλάσσουν άτομα που δεν έχουν προσβληθεί από τον ιό.
- Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία επίδραση στον ιό, αλλά μπορούν να χορηγηθούν αν εμφανιστεί δεύτερη λοίμωξη, όπως αμυγδαλίτιδα.
- Η χρήση ασπιρίνης απαγορεύεται, ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους, λόγω κινδύνου του συνδρόμου Reye.
- Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται ψυχραιμία και σύνεση κατά την αγορά και χρήση προϊόντων όπως χειρουργικές μάσκες, μαντηλάκια οινοπνεύματος, χειρουργικά γάντια και φάρμακα.
Στελέχωση: η έλλειψη προσωπικού στις υπηρεσίες του εθνικού συστήματος υγείας είναι σημαντική τροχοπέδη για τη διαχείριση της νέας γρίπης. Οι νομάρχες περιοχών όπως οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, ακόμη και τα Τρίκαλα ή ο Πειραιάς αναφέρουν υποστελέχωση των τμημάτων παροχής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας, σε σημείο που μικρά νησιά δεν διαθέτουν ούτε ένα άτομο βοηθητικού προσωπικού για τον αγροτικό ιατρό. Η διοίκηση του Υπουργείου Υγείας πρόκειται να προβεί σε πρόσληψη επιπλέον προσωπικού για την κάλυψη των αναγκών αυτών εν όψει του πρώτου κύματος της πανδημίας, ενώ εξετάζεται επίσης το ενδεχόμενο της αύξησης των Κέντρων Αναφοράς της νέας γρίπης από 2 σε 6. Τα τέσσερα νέα Κέντρα θα οικοδομηθούν σε πόλεις με πανεπιστημιακά νοσοκομεία που διαθέτουν εξειδικευμένα εργαστήρια.
Εμβολιασμός: Δύο ερευνητικά εργαστήρια παγκοσμίως εργάζονται πάνω στο εμβόλιο της νέας γρίπης και η Αυστραλία βρίσκεται στη φάση δοκιμών σε ανθρώπους. Σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, το εμβόλιο θα είναι έτοιμο μέσα στο Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με παγκόσμια συμφωνία, προτεραιότητα στη χορήγησή του έχουν οι επαγγελματίες υγείας, οι εργαζόμενοι σε νευραλγικές κρατικές υπηρεσίες, οι ευπαθείς ομάδες –ιδίως οι εγκυμονούσες- και τα άτομα που συμβιούν ή κινούνται σε χώρους υψηλού συγχρωτισμού (στρατιώτες, μαθητές κ.ά.)
Η χώρα μας πρόκειται να διαθέσει το εμβόλιο ελεύθερα σε όλους τους πολίτες, αλλά η χορήγησή του θα είναι προαιρετική. Για τον εμβολιασμό των ενδιαφερόμενων προβλέπεται η δημιουργία Κέντρων Εμβολιασμού Γρίπης σε δημοτικά ιατρεία, ιατρεία του ΙΚΑ, σχολεία κ.ά., τα οποία υπολογίζεται ότι θα λειτουργούν 18 ώρες κάθε μέρα, εμβολιάζοντας περίπου 1.000 άτομα.
Συντακτική ομάδα Φ.Ε.Ε
